Hepimiz yoğun bir hayat yaşıyoruz. Hedeflerimize ilerlemek, bu yolda başarılı olmak istiyoruz ama bu süreç her zaman istediğimiz gibi, kendimizden beklediğimiz gibi ilerlemeyebiliyor. Yoğun ve yorucu bir tempo içinde motivasyonumuz düşmüş haldeyken bulabiliyoruz kendimizi… Neden bazılarımızın motivasyonu hep yüksek ama bazılarımız da bu konuda zorlanıp duruyoruz? Peki, bu motivasyonu yükseltmek mümkün mü? Aklınızda bu sorular dönüyorsa biraz motivasyon üzerine sohbet etmek iyi gelebilir.
Öncelikle “Motivasyon nedir?” ile başlayalım. Motivasyon, bireyi harekete geçiren bir psikolojik güç olarak tanımlanmış (Carver ve Scheier, 1998). Aslında motivasyondan bahsedebilmemiz için öncelikle yöneleceğimiz bir hedeften söz etmemiz gerekir.
Varılacak bir hedef varsa o hedefe yönelen motivasyon da vardır. Bu yüzden, motivasyonla ilgili sorunlar yaşadığımızı sanırken aslında koyduğumuz hedefler bize problem yaratıyor olabilir. Bu noktada hedeflerimizi gözden geçirmek iyi bir fikirdir. Hedeflerimiz değerlerimize ve karakterimize paralel mi, içinde bulunduğumuz şartlar hedeflerimiz için uygun mu? Bu hedefler için doğru planlamalar yapabiliyor muyuz? Bu hedefler bizim için neden önemli ve ne kadar önemli? Eğer hedefler bunaltıcı bir hal aldıysa, bunu hafifletmenin yolu olabilir mi? Bu şekilde kendimizi, hedeflerimizi ve içinde bulunduğumuz süreci analiz etmek sorunu anlamakta ve çözmekte önemli bir adımdır.
Bir diğer önemli nokta da motivasyonun bir kere sağlandıktan sonra sabit bir güç olarak kalmadığı, zaman içinde ve hedeflere bağlı olarak değişimler ve dalgalanmalar gösterebileceğine dikkat etmektir. Bu bilgiyi göz önüne alarak, motivasyonunuz azaldığında kendinizi hırpalamak yerine yapıcı bir iç konuşmaya yönelmek daha faydalı olabilir. Öz şefkat burada önemli bir ayrıntıdır. Kendimize bahaneler uydurmadan ve aşırı eleştirmeden, kendimizle nazik konuşabilmek becerisini geliştirmek faydalı olacaktır.
Motivasyon kazanabilmek için önemli bir diğer nokta da harekete geçmektir. Genellikle önce motive olup sonra hedefe doğru çalıştığımızı düşünürüz. Ancak işin özünde az da olsa bir ilerlemenin devamında motivasyonu getirir ve bireyi çalışmaya daha da yöneltir. Bu nedenle, hedefinize yönelik ufacık bir adım atmaya başlamak bile çalışmaya devam etmek için motivasyonunuzu arttıracaktır.
Kısacası, motivasyon sorunu yaşadığınızı düşünüyorsanız hedeflerinizi gözden geçirmek ve daha verimli hale getirmek, kendinizi eleştirmemek ve anlayış göstermek, ufak adımlarla yola çıkıp motivasyonunuzun size yetişmesini sağlamak gibi yöntemler sizin için faydalı olabilir.
Yine de bu önerilerin genel bir çizgide olduğunu özellikle belirtmek gerekir. Bazı bireyler için fayda göstermeyebilirler. Eğer birçok yöntem denediğiniz halde motive olamadığınızı düşünüyorsanız bir ruh sağlığı uzmanından destek almak da iyi bir fikir olacaktır.
İyi dileklerimle,
Uzm. Psk. E. Gizem Türsel.
Kaynaklar
Carver, C.S. ve Scheier, M.F. (1998). On Self-Regulation and Behaviour. Cambridge University Press, New York. http://dx.doi.org/10.1017/CBO9781139174794
Positive Psychology, (2020). 3 Goal Achievemet Exercises for Helpin Professionals. The Netherlands.
https://positivepsychology.com/motivation-science-research-assessments/